Wil de echte ‘sterke vrouw’ opstaan?


Tijdens de uitreiking van de Gouden Strop vertelde juryvoorzitter Annemarie van Gaal dat ze graag meer sterke vrouwelijke personages in Nederlandse thrillers wil lezen.
Hoera, dacht ik meteen, hoofdpersoon Juul in mijn thriller Cum Laude is zo’n sterke vrouw. Ik vind haar stoer, ze heeft een duidelijk doel voor ogen en laat zich door niets daarvan weerhouden.
Mijn thriller staat dus volgend jaar op de shortlist van de Gouden Strop.

Meteen daarna vroeg ik mij af: wat bedoelt van Gaal met een ‘sterke vrouw’? Wat zijn de kenmerken? En, zijn ‘sterke vrouwen’ in de literatuur wel geloofwaardig?

Superwoman bestaat niet
Om met mijn laatste vraag te beginnen, personages in de literatuur moeten herkenbaar zijn. De lezer wil kunnen meeleven, wil als het ware vrienden worden.
Als het boek uit is en je hebt het als schrijver goed gedaan, dan denkt de lezer nog regelmatig: ‘hoe is het nu met Juul uit Cum Laude?’

En als mijn Juul alles voor elkaar krijgt, is zij niet herkenbaar voor de lezer. Want in het echte leven gaat immers ook niet alles zo gemakkelijk (bovendien heb je zonder conflict geen verhaal).
Natuurlijk denk je eerst: hè fijn, eindelijk eens een sterke vrouw, maar al snel geloof je er niets meer van.
Dus, een personage (vrouw én man) kan nooit alleen maar sterk zijn.

Wanneer is een vrouw sterk?
Om er achter te komen wat van Gaal precies bedoelt, moeten we meer weten over ‘de sterke vrouw’.
In mijn ogen is een sterke vrouw (in het echte leven); goed voor andere mensen, kalm in stresssituaties en flink na een traumatische gebeurtenis. Ook is ze zeker van haar zaak en ‘wentelt zichzelf niet in slachtofferrol omdat ze vrouw is’ (citaat: Aglaia Bouma).

Zou van Gaal willen dat in thrillers een sterke vrouw, naast bovengenoemde kenmerken, ook; wint in fysiek gevecht met mannen, (mannelijke) vijanden ontvoert of over lijken gaat om haar doel te bereiken? Dus meer, letterlijk sterk.
Ik kan mij niet voorstellen dat ze dat bedoelt met 'sterke vrouw'. Want ook hierbij geldt, als ik dat zou opschrijven in Cum Laude, zou je het niet geloven. Toch?

Evenwicht
Daarom denk ik dat de oplossing, waarin we én ‘sterke vrouw’ zijn én geloofwaardig, ligt bij de balans. Naast sterke karaktereigenschappen, moeten vrouwelijke personages ook zwakte tonen. Voor de geloofwaardigheid.
Als schrijver kun je bijvoorbeeld je ‘sterke vrouw’ eerst afbreken en daarna weer opbouwen. De snelheid en mate van deze opbouw laat dan zien hoe sterk je vrouwelijke personage is.

Als man beter af
Wat jurylid van Gaal nog meer zei, lees je in ‘De tien geboden voor Gouden Stropkandidaten.’ Let daarbij vooral ook even op gebod VI, waarin de waarheid van mijn eerdere blog ‘Wij schrijfsters kunnen ons beter later ombouwen’ pijnlijk tot uiting komt.

Maar, wij sterke vrouwen, kunnen hier prima mee omgaan. Wij zijn overtuigd van ons kunnen en laten ons niet opjutten.
Want hé, we zijn tenslotte vrouw.



Reacties

  1. Anita Willems8 juni 2013 om 15:40

    Mmm, inderdaad wat is sterk? De woorden sterke vrouw worden tegenwoordig meestal gebruikt voor vrouwen die veel tegenspoed te verwerken hebben gekregen. Niet voor vrouwen met een sterk karakter.

    Pipi Langkous trouwens ik ook erg sterk! Sterk genoeg om in haar eentje te wonen en de autoriteiten te ontspannen. En niet te vergeten sterk genoeg om een paard op te tillen :-)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Anita Willems16 september 2013 om 11:36

      Ontsnappen moest dat zijn, niet ontspannen (zeg ik, een half jaar na dato)

      Verwijderen
  2. Anoniem8 juni 2013 om 22:41

    Ik lees nu 'Gone with the wind', waarin, volgens de Amerikaanse schrijfboeken het prototype sterke vrouw voorkomt als hoofdpersoon. Het is geen thriller, maar wel wordt Scarlett O'Hara als sterke vrouw neergezet. Hiervoor gebruikt ze vooral de zwakheden van de mannen in haar wereld; het boek is van voor de laatste feministische golven. Maar het geeft weer aan dat fysieke kracht bij vrouwen niet noodzakelijk is. Verder moet ik ook gelijk denken aan het hoofdpersonage uit de serie Homeland, die soms fysiek wordt bedreigd, maar dan door slimmigheid de sterkere mannen weet af te weren. Om nog even terug te komen op Scarlett O'Hara, daar zou niemand vrienden mee willen zijn; het is de manier waarop ze de wereld ontmaskert waardoor ik me met haar verbonden voel. Als vriendin is het een vals wicht.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Janneke Heimweg9 juni 2013 om 14:31

      Bedankt voor je uitgebreide reactie. Het komt er dus bij vrouwen op neer, wie niet sterk is moet slim zijn. Dat is een goede gedachte omdat dit ook wel weer bij het overpeinzende van de vrouw past. Eerst denken, dan doen. Alhoewel ik hiermee niet wil zeggen dat mannen niet nadenken;-)
      Inderdaad, Carrie van Homeland, wat een geweldig personage. Die alleen al met haar blik, mannen (en vrouwen) doet beven.

      Verwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Zeg een hoi!

Afbeelding
Eens in de zoveel tijd ben ik in de veronderstelling dat ik met mijn schrijfsels de wereld kan verbeteren. Zo ook vandaag.  Heel simpel, met ‘zeg eens hoi’ tegen onbekenden. Of ‘goedemorgen’ als het allemaal te amicaal voor je wordt. In de stad Zelf woon ik in de stad. Ik heb daar voor gekozen want ik hou van de anonimiteit. Maar soms is het me allemaal net iets te. Dan voel ik me een mol. Die alleen maar zo snel mogelijk van A naar B fietst of loopt zonder echt te kijken. Dat laatste is weer funest voor een schrijver, maar dat is een ander verhaal . Hoi-dag Gister was weer zo’n dag, dus begon ik gelijk al onderweg naar de school van mijn zoon met ‘hoi-en’. Wat heerlijk was dat weer. Ik werd er vrolijk van, voelde me gezien en moest inwendig lachen om de verbaasde blikken en de weifelende groet terug. Maar wat nog leuker was, de glimlach die op het gezicht van mijn te begroeten voorbijganger verscheen. Een aanstekelijke lach die er voor zorgde dat ik...
Meer lezen

150 spannende woorden. Een eitje!

Afbeelding
Al een paar dagen ben ik bezig met de 'René Appel schrijfwedstrijd' van Uitgeverij Anthos | Literaire thrillers. We moeten, als deelnemer, een bestaand fragment (door de meester zelf geschreven) afmaken. In slechts 150 woorden. Nou dat is makkelijk, hoorde ik om mij heen. Maar niets is minder waar. Het is een hel. Nou ja, bijna dan. Want wat is dat weinig, 150 woorden. Je kunt net niks. Je kunt nauwelijks een geschiedenis, dus motief voor een daad, kwijt. Je kunt de daad zelf niet kwijt. Niets, helemaal niets. Ik voel mij beperkt in alle opzichten. Dan doe je toch niet mee, zul je denken. Nee, dat kan natuurlijk ook niet. Want juist die weinige woorden geeft mij te denken dat ik dit wel moet kunnen. Deze wedstrijd. Geen ellenlange lappen tekst, geen moeilijke personages. Alleen een slot, en een plot. Ergens is het meedoen ook verslavend (ik blogde er al eerder over). Die wedstrijdspanning. Stel dat je wint. Twittervriendinnen meldden afgelopen week vrolijk...
Meer lezen

Help! Wij schrijvers worden vermoord door de emoticon

Afbeelding
De emoticon zegt meer dan duizend woorden. Met deze zin is mijn blog eigenlijk al klaar. Maar omdat ik geen emoticon ben en van woorden hou ga ik nog even door. Emoticons zijn niet meer weg te denken. Bang dat onze woorden niet goed overbrengen wat we bedoelen plaatsen we te pas en te onpas zo’n (al dan niet bewegend) plaatje achter onze zinnen. Funnest! Voor het geschreven woord en dus voor ons als schrijvers. Want wat is er mooier dan zoeken naar het juiste woord om net dat ene gevoel te beschrijven. Maar die tijd gunnen we onszelf niet meer. En dankzij die oneindige database aan gezichten van Emoji  verleren we het. Zonde! See-No-Evil Monkey Taalloze toekomst Zou Emoticons onze nieuwe taal worden? Over vijftig of honderd jaar? Wereldwijd dezelfde? In boeken geen woorden meer maar simpele plaatjes? Nooit meer dat mooie gedicht lezen, dat de essentie blootlegt. We gebruiken tenslotte ook al met liefde de omhoogstekende duim met de geniale woorden ‘v...
Meer lezen